Terugblik eerste bijeenkomsten van de vier werkgroepen
Voor een zo groot mogelijk bereik hebben de eerste bijeenkomsten van de vier werkgroepen zowel in de avonduren en overdag plaatsgevonden:
- Maandag 12 april van 19.00 uur – 21.00 uur
- Dinsdag 13 april van 19.00 uur – 21.00 uur
- Woensdag 14 april van 10.00 uur – 12.00 uur
- Donderdag 15 april van 15.00 uur – 17.00 uur
Deelnemers
In totaal hebben ongeveer 80 personen deelgenomen. De totale groep bestaat uit:
- Ongeveer 60 inwoners.
- Ongeveer 20 ondernemers.
Ongeveer, omdat deelnemers regelmatig aangeven verschillende rollen te hebben van inwoner, ondernemer en recreant.
Belangenorganisaties:
Genoemde twintigtal belangenorganisaties nemen verspreid deel aan de bijeenkomsten.
Agrarisch
- Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB)
- Cumela Nederland (brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra)
Burgerparticipatie
- Bewonersadviesgroep Gulpen – Wittem (mobiliteitsplan Gulpen-Wittem)
- Bewonersvereniging Holset
- Kernoverleg Wijlre (Bewonersnetwerk Wielder)
Natuurbehoud
- Stichting Natuurlijk Geuldal
- Vereniging Tot Natuurbehoud Cadier en Keer (VTN)
- Erfgoedvereniging Bond Heemschut
- Nederlandse Federatie Omgevingslawaai Motorvoertuigen (NEFOM) (landelijke koepel van 71 bewonersgroepen uit elf provincies die zich inzet voor het beperken van omgevingslawaai door motorvoertuigen – opgericht juli 2020)
Toerisme
- Visit Zuid-Limburg
- Maastricht Marketing
- HISWA-RECRON | ondernemersorganisatie van bedrijven in de recreatie
- Zuid-Limburgse Heuvelland Hotels (samenwerkingsverband kleinschalige familiehotels in het Heuvelland)
- Koninklijke Horeca Nederland - Zuid-Nederland
- Stichting Het Bergdorpje (samenwerkingsverband van groep ondernemers uit Vijlen)
- Lionsclub Wittem Neubourg
- ANWB (toegevoegd 20 april 2021)
Wielersport
- Stichting Mountainbike Ontwikkeling Zuid-Limburg (MOZL)
- Expertmeeting Fietsdrukte en -veiligheid (gezamenlijk initiatief van Mountainbike Ontwikkeling Zuid-Limburg en Limburg Cycling)
- Stichting Limburg Cycling (wielersport sportief, maatschappelijke en economisch sterker maken)
- HersenStrijd (fonds voor een beter herstel na ernstig hersenletsel)
Presentatie eerste bijeenkomst
Bekijk de presentatie van de eerste ronde van de bijeenkomsten.
Aanpak en besproken thema’s
Tijdens de eerste bijeenkomsten maakten de deelnemers van elke werkgroep onderling uitgebreid kennis met elkaar aan de hand van de volgende vragen:
- Wie ben je? Wat is je belangrijkste doel? Waarom doe je mee? Wat is voor jou het ideale Heuvelland?
Vervolgens werd de opgehaalde informatie uit de enquête gebruikt voor een nadere duiding van de ervaren overlast.
Zo hebben we over en weer begrip gecreëerd voor doelstellingen, de beleving van verschillende soorten van overlast, respectievelijk de mate van ervaren overlast.
De groepsgrootte van ongeveer twintig deelnemers per werkgroep gaf hiervoor voldoende ‘massa’ voor dynamiek en verschillende ervaringen en voldoende ‘veiligheid’ voor iedereen om eigen ervaringen en ideeën naar elkaar toe uit te spreken.
Basis voor de aanpak zijn de uitkomsten van de enquête van afgelopen februari met als hoofdlijnen:
- Waar komen de 569 respondenten vandaan?
- Hoe vaak ervaren deelnemers verkeersoverlast?
- In welke mate ervaren deelnemers overlast?
- Hoe wordt verkeersoverlast door deelnemers beschreven?
- Welke voorbeelden worden door de deelnemers aangedragen als mogelijke oplossingen?
Op basis van de enquête-uitkomsten is aan de deelnemers gevraagd hun eigen beleving weer te geven en te reageren op de uitkomsten van het onderzoek.
Participatiematrix
Aan de hand van deze dialoog is per werkgroep een participatiematrix opgesteld van de inhoudelijke bevindingen.
De matrix is een ‘soort foto’ per werkgroep van belangrijke en minder belangrijke thema’s en bijbehorende nuanceringen.
>> Bekijk de bevindingen van de vier werkgroepen.
Wat vinden de deelnemers? Positieve reacties
Na afloop van iedere werkgroep is aan de deelnemers gevraagd wat zij van de digitale werkwijze vonden. De meeste deelnemers hebben aangeven de aanpak plezierig te vinden met veel respect naar elkaar toe. Plezierig, omdat er ruimte is geboden voor persoonlijke inbreng en omdat men kon luisteren naar de inbreng en ervaringen van anderen. De meningen over het beschikbare tijdsbestek zijn verschillend. Iedereen vindt het fijn dat alle deelnemers aan het woord komen. Enkele deelnemers vinden twee bijeenkomsten van elk twee uur aan de krappe kant. Sommige personen hebben eerder deelgenomen aan andere participatietrajecten. Ze zijn bezorgd en vragen aandacht ervoor ‘dat er best al lang wordt gesproken over een noodzaak om te komen tot actie en dat het nu echt tijd is om te komen tot daadwerkelijke, concrete en weloverwogen maatregelen’.
In het algemeen is door deelnemers uitdrukkelijk het besef uitgesproken:
- Dat de problematiek complex is: er is niet één probleem. Het zijn vele verschillende ervaringen van overlast met een variatie in
- thema’s (o.a. drukte, geluid, groepsgedrag, hardrijders, CO2-uitstoot, verkeersveiligheid, aantasting natuur en stiltegebieden),
- moment (o.a. vakantie-seizoen, doordeweeks/weekend, zaterdagmiddag, zondagmiddag),
- locatie (o.a. bebouwde kom, bospad, holle weg, ventweg),
- verkeersdeelnemer (o.a. wandelaar, motorrijder, wielrenner, scooter, tractor);
- Dat veel mensen daarin niet één rol hebben, maar juist meerdere rollen vervullen. Bijvoorbeeld de bewoner die zelf ook recreant is (wandelaar, fietser, wielrenner, motorrijder, bezitter van oldtimer etc.). De ondernemer die zelf ook inwoner is. De vertegenwoordiger van een belangenorganisatie die zelf ook ondernemer en inwoner is.
- Dat we ook voorzichtig moeten zijn met het in één adem noemen van het Heuvelland met het ‘thema verkeersoverlast’. Werken aan een positief imago van het Heuvelland is belangrijk.
- Dat er veel belangen zijn en dat ‘we samen eruit moeten zien te komen’. Dit sluit aan bij de kernboodschap van ‘Verantwoord op weg’:
Het Heuvelland nodigt ons uit om te wandelen, te sporten, vakantie te vieren, te wonen en te werken. We waarderen het landschap en we willen ervan blijven genieten. We zijn trots op ons bijzonder stukje buitenland in eigen land. En toch … soms ‘vliegen’ we uit de bocht en is het op sommige dagen en sommige plekken best druk en gaan verschillende groepen gebruikers elkaar irriteren. De roep voor een totaalaanpak van leefbaarheid, milieu en economische vitaliteit wordt luider.
Wat vinden de deelnemers? Aandachtspunten
Sommige deelnemers hadden ook vragen en aandachtspunten:
- Hoe houdt het project Verantwoord op weg rekening met bestaande visies zoals Cittaslow en Visie Vrijetijdseconomie?
- Zijn er recente verkeerscijfers?
- Is het participatietraject in beschikbare tijd nog uit te breiden?
- Hoe representatief is de enquête van afgelopen februari?
- Antwoord: Het aantal deelnemers (569) van de enquête was te laag om kwantitatieve uitspraken te doen per doelgroep. De insteek is vooral kwalitatief van aard. De resultaten van de enquête in combinatie met de richtinggevende moties van de drie gemeenteraden, het vooronderzoek van de projectorganisatie ‘Verantwoord op weg’ en de bijdrage van de werkgroepen geven een goed kwalitatief beeld van de context waarbinnen het probleem, de doelstelling en de voorgestelde maatregelen verder aangescherpt kunnen worden.
De projectorganisatie wil verder vooral gebruikmaken van bestaande onderzoeken en op basis van het huidige participatietraject voorstellen doen aan de gemeenteraden om aan de slag te gaan met maatschappelijke signalen.
Antwoorden op andere vragen volgen binnenkort. De projectorganisatie heeft voor het participatietraject deskresearch gedaan om bestaande visies en cijfers in kaart te brengen. We bekijken hoe we dat voorwerk voor geïnteresseerden ook ter beschikking kunnen stellen.
Hoe zien de deelnemers ‘het ideale Heuvelland’?
Dat leverde soms abstracte, maar soms ook hele concrete vergezichten op zoals:
'maak een duidelijke keuze voor duurzaam toerisme, een keuze voor kwaliteit, met daarmee ook de keuze tégen ongewenste vormen van toerisme’
‘meer aandacht voor stiltegebieden en het daarbij behorende gedrag’
‘geen motoren en/of wielrenners meer op bepaalde plekken’,
‘echt stevig handhaven op bestaande regels zoals snelheid’
‘holle, onverharde wegen zijn alleen voor voetgangers’
‘vooral inzetten op gewenst gedrag en minder op handhaven en harde maatregelen zoals wegafsluitingen’
‘maximaliseer extra luidruchtige groepstochten van fietsers, motoren, auto’s’
Wat gaan we doen in de tweede bijeenkomst?
Tenslotte hebben de deelnemers reeds enkele ideeën benoemd voor oplossingsrichtingen. Het betreft oplossingsrichtingen soms voor algemeen ervaren problemen, soms voor concrete situaties op een bepaalde locatie. Op basis van de eerste ronde, gaan we in de twee ronde van de werkgroepen op zoek naar een gezamenlijk beeld van te nemen maatregelen.
